Onderwerp: Stuurautomaat bovendeks of onderdeks

Hoi,

Heb wel ervaring met de lichtere SPX-5.
Deze bevalt mij zeer goed.

groet,

Herman

Is het stuurgedrag ook wat Raymarine claimt? Ik bedoel door die rategyro zou bij veel wind en golven het stuurgedrag enigszins zelflerend zijn en zou ook bijv. bij ruime koersen bij windje 6 en flinke golven nog goed sturen.

Dat doet ie redelijk tot goed.Beter dan ik tot nu toe gewend was met stuurautomaten .
In zwaar weer met flinke golven moet hij wel hard werken,maar gemiddeld blijft hij dan beter op koers dan dat ik met de hand stuur.

Herman.

voor dat geld zou ik ook eens een windvaanstuurinrichting overwegen ?

voor dat geld zou ik ook eens een windvaanstuurinrichting overwegen ?

Dit heb ik ook wel eens overwogen, hoe meer wind hoe meer kracht een windvaan levert. Op zich prima, maar een windvaan vereist voor elke koers veel afstel en trimwerk. Voor een bezeilde koers naar Engeland natuurlijk OK, maar met veel wind op het IJsselmeer solo varend is het wel prettig om snel een stuurautomaat in te kunnen schakelen.
Verder zit je met een heel bouwwerk achter op de boot, wat met krap manoevreren ook weer zijn nadelen heeft. Verder de lijntjes en katrolletjes in de kuip. Vandaar mijn vraag of de SPX-5 tillerpiloot deze klus aan zou kunnen. Dit is volgens mij ook nog altijd voordeliger dan een windvaan.

Als je voldoende accucapaciteit aan boord hebt voor een zware electrische automaat, dan kan dat ook.

Maargoed, de punten waarop je huidige stuurautomaat tekort schiet, zijn wel precies de sterke punten van zo'n hekwerk achterop... ze kunnen elkaar dus wellicht aanvullen. Je huidige automaat en een windvaan dus, in verschillende omstandigheden te gebruiken.

Overigens is bv. de Monitor windvaan stuurinrichting inderdaad een verschrikkelijke loodgieterswinkel achterop, maar o.a. de Cape Horn is een heel stuk eleganter...

Ik vaar zelf met de oplossing van Jefa, bevalt mij zeer goed. Ik moet alleen wel daarbij vermelden dat ik vanwege het feit dat mijn boot 20 ton weegt niet veel keus had: onderdeks dus.

Het enige nadeel van de jefa motor (en waarschijnlijke alle onderdekse automaten) is dat wanneer deze buiten gebruik is dat de motor toch mee moet draaien waardoor het sturen zwaarder gaat dan nodig is. Vooral met een helmstok of een relatief klein stuurwiel zul je dat goed kunnen merken.

Het grote voordeel van een beneden dekse is dat hij niet in weer en wind hangt en dus veel langer mee gaat, zeker gezien de materialen die jefa toepast. Ik zou willen zeggen dat hij onverwoestbaar is.

gr

Erik

Edit: Er komt overigens zeer zeker ook een windvaan aanboord (een Windpilot pacific plus).

Zwarte Haan schrijft:
Lijntjes en katrolletjes heb je lang niet overal, de Cape Horn gaat rechtstreeks naar de roerkoning en zowel de Windpilot als de oudere Sailomat hebben een hulproer waardoor het een zelfstandig geheel is. Ook wel lekker als je eigen roer er onderuit valt..
Maar een windvaan is alleen zinvol op lange rechte stukken, op het IJsselmeer gebruik ik gewoon de good ol' ST3000.

Op mijn vorige boot had ik een windpilot pacific light achterop.
Zeer compact apparaat en in enkele seconden ingesteld.Ik gebruikte hem,behalve voor lange tochten op zee,ook op het Ysselmeer .

Herman.

Zwarte Haan schrijft:
Jammer dat je er zo over denk.
Afstellen ? nee dat hoeft niet.
Solo : touwtje om je stuurwiel,windvaan hoek instellen klaar.
Bouwwerk..Tja heb je een punt. De capehorn is de meest elegante oplossing, die kan nagenoeg verborgen via de binnenkant van de boot. Maar dan heb je wel het idd wel over dik 3000 euro..
Windvaan kan je ook gebruiken om compaskoersen mee te varen ipv windkoersen mbv een kleine stuurautomaat.
Als voorbeeld :een capehorn met alle apperatuur binnen zonder windgever maar met kleinstuur automaat.
Je ziet dan alleen achter je boot de skeg van de Capehorn en verder niks op je boot. Beste van beide werelden...Geen stroomslurper en wel compaskoers varen.
Zie onderstaand plaatje.
Dus die paal op je boot hoeft dus niet !!

Erikdejong schrijft:
Stuurt het met de Jefa veel zwaarder? In de documentatie staat dat de elektromotor wordt ontkoppeld zodra je de automaat uitzet. Je zou er dan niets van moeten voelen. Als het inderdaad zwaarder stuurt is dat een flink nadeel. Ik denk dat de type-1 drive van Raymarine minder geavanceerd is en dat je die door de weeerstand van de motor moet duwen.

Nardus schrijft:
Deze info is wel zeer waardevol, een combi van windvaan en een gewone stuurautomaat lijkt een mooie optie. Is het instellen van de windhoek een kwestie van de vaan draaien tot de gewenste koers wordt gevaren? Ik zal toch eens wat googelen over de werking van windvaanstuurautomaten.

ik heb een Raymarine Sailpilot 5000 (van 2002) met een Type 1 drive.

Is aangesloten op een kwadrant-je op de roeras onderdeks (natuurlijk).
Mijn ervaringen:

- ideaal om met 1 druk op de knop de autopilot aan en uit te kunnen zetten, is altijd direct gebruiksklaar
- de motor ontkoppelt bij niet-gebruik prima; het stuurt nauwelijks zwaarder dan geheel zonder type1-unit
- de unit is zeer gemakkelijk van het kwadrant te ontkoppelen, één verende pen lostrekken en het oog aan het eind van de as van de unit van de pen op het kwadrant tillen. 15 seconden werk.
En dan stuurt het nog ietsje lichter.
- in de 9 jaar gebruik nog nauwelijks problemen gehad. Recent begon de roerstandsensor (zal wel een potmeter in zitten) soms wat vreemds te meten en stuurde de ST5000 ineens de hoek om. Roerstandsensor recent losgemaakt en een flink aantal keren heen en weer bewogen, dus gaat alles weer normaal.
groet
t

Zwarte Haan schrijft:
Ik moet eerlijk zeggen dat ik niet precies weet hoeveel weerstand het geeft. Mijn boot heeft een stuurwiel van twee meter doorsnede dus ik voel zoieso geen weerstand. Alleen als ik in de haven lig en iemand gaat eens achter het roer staan, dan hoor ik de motor meedraaien. Ik ben er dus altijd vanuit gegaan dat deze niet ontkoppeld. Naar aanleiding van het bericht van Capolovoro en wat jij schrijft ga ik het toch maar eens in de documentatie nazoeken, misschien heb ik hem wel verkeerd aangesloten en blijft er altijd spanning op staan. (Al betwijfel ik dat ten zeerste want mijn accu monitoren geven een absoluut nul verbruik aan in rust....)

Als er wel automatische ontkoppeling is dan heeft een onderdekse automaat mijn voorkeur boven ieder ander type automaat.

gr
Erik

Erikdejong schrijft:
Erik,

de Raymarine heeft een electromagnetische koppeling tussen de uitgaande as (die op het kwadrant zit) en de motor (lineair?) zelf. Je hoort bij in- en uitschakelen een duidelijke 'klik'.
Bij uitgeschakelde unit gaat de motor zelf dus niet mee met de stuurbewegingen, alleen het deel tussen kwadrant en de electromagnetische koppeling. En dat hoort je dan wel ietsje..

groet
t

hmmmmmmm. ik weet het niet.
Als ik de automaat in zijn werk stel, dat is iets anders dan aanzetten, dan hoor ik wel een duidelijke klik, maar die komt uit het brein en niet uit de motor (dat is waarschijlijk de relais die ervoor zorgt dat de motor onder spanning komt te staan). Ik ga het vanavond eens bekijken als ik weer aan boord ben want ik ben wel nieuwschierig nu. Volgens de online Jefa documentatie moet deze inderdaad uitschakelen. Alleen mijn Jefa, waarschijnlijk een maatje groter dan wat zwarte haan op het oog heeft is een fysiek onderdeel van de installatie, de as aan de ene kant van de motor unit gaat naar mijn stuurwiel, en de andere uitgaande as gaat naar de tanwielkast die het de lieverarm weer aandrijft.

Bij loskoppeling moet er dus intern iets gebeuren.

Capolavoro schrijft:
Hoe groot is de uitslag van je helmstok nog als de drive is aangekoppeld? De roeruitslag zal immers beperkt worden door de lengte van de arm van de drive. Bij manoevreren in de haven kan je roeruitslag daardoor beperkt worden. Of koppel je hem altijd af als je zonder stuurautomaat vaart.
Een type 1 drive is fors, hij is dacht ik zo'n 90 cm als hij volledig is uitgeschoven. Het lijkt mij lastig zo'n groot ding onderdeks weg te werken en ook nog passend op je kwadrant te krijgen. Vandaar dat ik aan de (roterende) Jefa zat te denken. Hoe heb je dat gefikst?
Hoe is het stuurgedrag bij lastige koersen en veel wind, kan de stuurautomaat het nog goed bolwerken met schuin achteropkomende golven?
Weer een hoop vragen, maar het is goed om ervaringen van gebruikers te krijgen in plaats van mooie verhalen van de verkopers.

Zoals ik al aangaf zijn wij heel erg te spreken over onze Jefa (roterende motor icm een stuurwiel).
We zijn net de Noord atlantic over gestoken en hadden onderweg niet het beste weer dat je kunt krijgen. De automaat heeft 26 dagen onafgebroken gestuurd zonder ook maar een enkel probleem.
Zelfs met 50 knopen wind schuin van achter en de golven af met snelheden varierend tussen de 8 en 16 knopen deed hij het prima. Deel van de performance komt van de motor en deel (groot deel) van de computer die de motor aan stuurt. In ons geval een Furuno navpilot 511. Gedurende de oversteek hebben we van de 26 dagen meer dan 18 dagen wind gehad van 30 knopen of meer, meestal op de kop. het stroom verbruik bleef beperkt tot gemiddeld 2,1A (bij 24 volt) maar dat is inclusief 8 uur driekleur(LED) 5 uur radio en 24 uur Navtex perdag. Ik denk dus dat de motor en stuurcomputer samen 1.8/1.9 A gebruiken (3.6/3.7 A bij 12 volt)

Ondanks dat onze stuurautomaat pas vorig jaar is ingebouwd ben ik wel overtuigd van de goede kwaliteit (wel 7000 mijl gevaren op deze automaat).

het sterkste staaltje dat de automaat geleverd heeft was dit voorjaar dat we terug kwamen uit Noorwegen met NNW 35 knopen en hele korte stijle en hoge golven. Handmatig sturen was een crime op deze golven, maar de automaat deed het verbazingwekend goed en hield de boot perfect aan de juiste kant van de gijp. Dat heeft hij zo'n 18 uur vol gehouden, toen waren we ongeveer halverwege en zakte de wind eruit. Toen zat het gebruik op ongeveer 3.6A gemiddeld (7.2A bij 12 volt, maar dat is dan wel voor een 20 tonner)

Ik heb net de motor bestudeerd en in en uit geschakeld, maar hij schakeld inderdaad wel los, het is de uitgaande as die aan het stuurwiel zit die geluid maakt. Ik ga dus van het weekeinde de boel eens open halen en kijken of hij niet perongeluk aan het droog lopen is.

gr
Erik

Zwarte Haan schrijft:
drie vragen, drie antwoorden:

de max uitslag kun je instellen op het bedieningspaneel, staat op bijna 40 gr beide kanten, het maximum dat de drive toelaat (als je hem inbouwt volgens de specs.)
Zonder drive op het kwadrant kan het roer 50gr, maar ik mis die laatste 10 graden nooit.

Fors: ja, hij zal in de middenstand ruim 60 cm lang zijn.
Op de spiegel zit een plaat gelamineerd, en daarop is de drive met bouten vastgezet, langs de spiegel dus. Het kwadrant zit aan de achterkant van de roeras!. Op 37 voet heb je wel genoeg ruimte onderdek.

Stuurgedrag: de drive is snel en sterk genoeg voor de boot (7 ton, 11.30m). Er zit een nogal flink balansroer onder, dat konstant om aandacht vraagt . En dat lukt goed. Ik denk niet dat ik m getest heb in de omstandigheden die Erikdejong noemt...

groet
t

Zwarte Haan schrijft:
klopt,op de mijne wel. Soms zit ik achterop de hekstoel naast de windvaan te "sturen" via die stelkop. Met wat oefening kan je zelfs op die manier gewoon sturen wat ik ook regelmatig doet.
Meer info over de "electrische windvaan" vind je op de site van Olav.

Vanmorgen ben ik eens langs gegaan bij Shipshape om naar de kosten te informeren van het inbouwen van een autopilot. Zij gaan een prijsopgave doen. Een punt waar zij mee kwamen is de communicatie tussen mijn windset (Robertson Dataline) en de koerscomputer. Volgens hen kan het veel problemen problemen opleveren als je eea aan een Raymarine koerscomputer koppelt omdat er dataconversie tussen NMEA 0183 en Seatalk via een converter moet plaatsvinden. Alternatief is ook de windset vervangen door Raymarine .......
Zijn hier ervaringen dat dit problematisch kan zijn of veel storing oplevert.
Groet,
zh

de Sailpilot 5000 accepteert NMEA direct, zonder omzetting naar Seatalk.
uit de manual:
ST5000 Plus will accept navigation data in the NMEA format for use in
Track Control and Windvane modes. The required data formats are
shown in the table at the end of this section.

en daar staat:
The following NMEA 0183 wind and navigation data can be decoded
by ST5000 Plus.
Data NMEA 0183
Course Over Ground VTG, RMC, RMA
Speed Over Ground VTG, RMC, RMA
Cross Track Error APB, APA, RMB, XTE
Bearing to Waypoint APB, BWR, BWC, RMB
Distance to Waypoint BWR, BWC, RMB
Waypoint Number APB, APA, BWR, BWC, RMB
Apparent Wind Speed VWR, MWV
Apparent Wind Angle VWR, MWV
Speed Through Water VHW
Depth DBT
Water Temperature MTW

Of de nieuwere versie van de besturingseenheid di ook kan weet ik niet maar is te vinden op de Raymarine site (daar staat alle documentatie online).

Als ik dit zo lees zeg ik: moet zo werken met je windset, als die tenminste VWR en/of MWV zendt.

groet
t

Zonsnel heeft een Raymarine type 1 met een S2G stuurcomputer. 14000 mijl zonder probleem. Een onderdeks gemonteerd automaat is duurzamer, sterker en bedrijfszeker. Met een roerstandgever stuurt hij veel preciezer. Een Gyro verhoogd de nauwkeurigheid enorm.
Het spullteje is voor schepen tot 11 ton. Leeg weegt onze 37 voeter 6,3 ton.
De automaat houd het vaak beter vol dan een ervaren roerganger. hele etmalen lang met een XTE van maar enkele voeten! Onder ruige omstandigheden met té veel zeil loopt ons schip met de hand gestuurd sneller uit het roer. De windvane stand is ideaal. Altijd perfecte trim.
Verbruik gemiddeld 1 amp bij heel rustig weer. Bij een briesje 2 amp. Bij een bokkelige zee, wind van 5 á 6 bf bakstag mét genaker tot pieken van maximaal 8 amp.

Zonsnel schrijft:
dat geloof ik graag; ik heb alleen het standaard fluxgate kompas eraan, en dat is wel gevoelig voor helling en wilde bewegingen. Heeft Zonsnel ervaring met het verschil met/zonder gyro?

groet
t

Capolavoro schrijft:
Ik heb wel de eerste 400 mijl met een stuurautomaat zonder gyro gevaren, op de noordzee met redelijk hoge dijning van achter. Dat beviel erg slecht. Op mijn Furuno stuurautomaat heb ik nu de aller nieuwste simrad gyro gestabiliseerde fluxgate. Als het goed is is deze nu net in de handel verkrijgbaar. een wereld van verschil als je op grote golven ook goed wil kunnen sturen. Voor het wad en Ijsselmeer mogelijk overkill om het te hebben.

gr

Erik

Eerst hadden we een S2, later een Gyro toegevoegd. Verschil:
Zonder Gyro staat er een kind aan het stuur
Mét Gyro staat er een ervaren zeiler aan het roer!

Zonder Gyro meer slingeren, en boven de 4bf lukt het niet meer.
Met Gyro? De Gyro houd het langer vol als de boot het kan.